راهکارهای افزایش قدرت تمرکز و کنترل ذهن
آیا برای شما هم پیش آمده هنگام مطالعه کتاب، کار کردن، یا غذا خوردن نتوانید افکار خود را متمرکز کنید؟ به گونه ای که تلاش کنید کار خود را انجام دهید، اما افکار مزاحم به شما اجازه ی تمرکز بر کارهایی که در حال انجام آن هستید را ندهد. این مطلب مختص شماست. ما در این مقاله با ارائه راهکارهای عملی به شما روش تمرکز را آموزش خواهیم داد. اگر می خواهید تمرکز خود را بالا ببرید، پیشنهاد می کنم این مقاله را تا انتها بخوانید.
تمرین اول
فکر کردن به موضوع خاص
زمان مشخصی را انتخاب کنید. هرزمانی که راحت تر هستید. مثلا ۱۰ صبح
از امروز تصمیم بگیرید که هرروز از ساعت ۱۰ تا ۱۰ و ۱۰ دقیقه به مدت یک ماه تمام، به یک موضوع خاص فکر کنید. دقت کنید که حداقل باید ۴ یا ۵ شب متوالی به یک موضوع یا تصویر ثابت فکر کنید. موضوعاتی انتخاب کنید که به آن ها علاقه داشته باشید. زمانی تصویر یا موضوع را تغییر دهید که احساس کنید این تصویر تکراری شده و دیگر در شما انگیزه ایجاد نمی کند.
شاید ابتدای کار، در یک تمرین پنج دقیقه ای، ده ها یا صدها بار فکرتان از موضوع اصلی منحرف گردد. فقط خسته نشوید و فکرتان را به هر سو رها نکنید، فقط زمانی که احساس کردید از مسیر اصلی منحرف شده اید سریعا فکرتان را به موضوع اصلی بازگردانید.
اگر این کار را مستمر ادامه دهید به مرور متوجه می شوید میزان انحراف های ذهنی شما به صورت قابل توجهی کاهش پیدا کرده است. به گونه ای که خواهید دید در روز بیستم فکرتان کمتر از پنج بار از موضوع اصلی منحرف می شود.
به یاد داشته باشید که ادامه یک ماهه این تمرین بسیار مهم است و در روزهای اول تمرین، به موضوعاتی فکر کنید که موردعلاقه شما است زیرا فکر کردن به موضوعات موردعلاقه به خودی خود در شما ایجاد تمرکز می کند.
تمرین دوم
نگاه کردن به یک جسم
برای شروع این تمرین به هیچ عنوان با چشمان بسته تمرین نکنید، زیرا دیدن یک تصویر عینی و قابل لمس، به مراتب ساده تر از تماشای یک تصویر ذهنی است.
برای مثال یک پرتقال مقابل خود قرار دهید و همان طور که با دقت نگاه می کنید، به آن فکر کنید. هرلحظه متوجه شدید ذهنتان منحرف شده یا در اصطلاح عامیانه ماتتان برده، مجدد سریعا توجه خود را به پرتقال جلب کنید تا زمانی که ده دقیقه به پایان برسد.
مشاهده یک جسم با چشم بسته
پس از تمرین دیدن اجسام با چشم باز و فکر کردن به آن ها، زمانی که احساس کردید در این کار مهارت لازم را به دست آورده اید، همان جسم را در ذهن خود ببینید و به آن فکر کنید.
برای این کار در مکانی ساکت، آرام و آسوده بنشینید، چشمان خود را ببندید و به تصویر ذهنی خود توجه کنید. هر بار که افکارتان به سمت تصاویر دیگر فرار کرد یا به سمت افکار دیگر متمایل شد، با تلاشی آرام به تصویر ذهنی خود بازگردید.
تمرین سوم
نگاه کردن با چشم باز یا بسته به یک اسم معنی
پس از گذشت چند روز و تکرار تمرین مرحله قبل، وقت آن رسیده است که اندکی تمرین خود را سخت تر کنید. اکنون باید به اسامی معنی مانند شادی، خشم، هیجان، فداکاری، محبت و … توجه نمایید. به این دلیل که تصاویر معنی فاقد تصویر عینی و محسوس هستند.
بهتر است اسم معنی را در وجود شخص موردعلاقه ی خود ببینید. مثلا محبت و فداکاری را در چهره مادر خود ببنید، زمانی که بیمار بودید و از شما پرستاری می کرد. شادی و هیجان را می توانید در چهره ی دوست صمیمی خود ببینید.
تمرین چهارم
فکر کردن به مفاهیم گسترده و دنباله دار (افزایش قدرت تمرکز ذهن)
تمرکز پیدا کردن بر اسامی معنی، قدرت تمرکز شما را تا حد زیادی افزایش می دهد. در روزهای پایانی می توانید به مفاهیم عمیق تر و گسترده تری که تصاویر دنباله داری را تشکیل می دهند، فکر کنید البته به صورت منظم و منسجم، مانند جنگ
جنگ مفهومی گسترده است که تصاویر ذهنی فراوانی را برای شما تداعی می کند. سعی کنید این تصاویر را با یک نظم و قاعده خاص دنبال کنید. برای مثال ابتدا حمله هوایی، سپس بمباران مناطق نظامی، خشم و سردرگمی افراد، تشکیلات نظامی، دفاع از خود، حمله به دشمن، تیراندازی و در نهایت غلبه بر دشمن و جشن پیروزی
به یاد داشته باشید که این تصاویر دنباله دار را همیشه با یک نظم مشخص و ثابت در ذهن خود تداعی کرده و دنبال نمایید.
چگونه فکر کنیم؟
شاید شما هم با این مشکل مواجه باشید که نمی دانید چگونه فکر کنید یا زمانی که به فکر کردن مشغول هستید، اطمینان ندارید که دارید فکر می کنید یا خیر.
«کوین ترودو» نویسنده کتاب «تقویت حافظه» می گوید:
«تصاویر پایه های فکری ما هستند، یعنی همیشه تصاویر افکار را می سازند. تا زمانی که تصویری نباشد فکری وجود ندارد و زمانی که تصویر ایجاد شود، تفکر شکل می گیرد. بنابراین بهترین راه برای این که مطمئن شوید در حال فکر کردن هستید این است که ببینید تصویر دارید یا نه. اگر تصویر دارید، یقینا در حال فکر کردن هستید»
اگر در تجسم مشکل دارید
در مرحله ی اول تمرین، شما جسمی را با چشم باز می بینید، به همین دلیل تصویر عینی دارید که به دنبال آن فکر خواهد بود. ولی در مرحله دوم تمرین، گاهی احساس می کنید که در ساختن تصاویر ذهنی مشکلات زیادی دارید و یا این که قادر نیستید در ذهن خود تصویری ببینید و فقط یک احساس از تصویر دارید.
بهترین راه برای ایجاد مهارت در مشاهده تصاویر ذهنی انجام مراحل ۱ و ۲ تمرین به شرح زیر است:
ابتدا تصویری را با چشم باز ببینید، سپس فورا آن را با چشم بسته مشاهده کنید. هر وقت احساس کردید تصویر ذهنی محو یا کمرنگ شد، مجدد چشم هایتان را باز کنید و به تصویر واقعی با دقت نگاه کنید و سپس دوباره چشم خود را ببندید و تصویر ذهنی آن را ببینید. این تمرین خیلی سریع ثمربخش خواهد بود و شما در ساختن تصاویر ذهنی مهارت به دست خواهید آورد.
برخی افراد نمی توانند تجسم خلاق داشته باشند. برای مثال اگر به شخصی گفته شود: خودت را کنار ساحل آفتابی دریا ببین، می گوید من نمی توانم خودم را ببینم. پیشنهاد ما به این افراد این است که تصویر خود را با دقت در آینه ببینند. سپس با چشم بسته خود را تجسم نمایند. دقیقا مانند آنچه در مورد تجسم اشیاء شرح دادیم. زمانی که تصویرشان کم رنگ یا محو شد مجدد چشمان خود را باز کرده و به تصویر واقعی خود نگاه کنند. با انجام این تمرین پس از مدتی می توانند خودشان را به خوبی در ذهن تجسم کنند و واضح ببینند.
وقتی تصاویر واقعی را می بینم به چه چیزی در مورد آن فکر کنم؟
برای مثال وقتی پرتقال را نگاه می کنید، تاکید می کنم که تنها پرتقال را ببینید و افکار خود به خود به سراغ شما می آیند. مانند فکر کردن به شکل، رنگ، اندازه، نوع، لکه های کوچک و …
چند روز تمرین را ادامه دهم؟
تمرین ذهنی برای انسجام به افکار خود را به مدت یک ماه و هر روز ده دقیقه انجام دهید. هر هفته از این ماه را به یکی از مراحل این تمرین اختصاص دهید. هفته اول: فکر کردن به موضوع خاص، هفته دوم: مشاهده یک جسم با چشم بسته و باز، هفته سوم: نگاه کردن به یک اسم معنی و هفته چهارم: فکر کردن به مفاهیم گسترده و دنباله دار.
اگر تمایل دارید سریع تر به نتیجه دلخواهتان برسید، می توانید ۱۰ دقیقه صبح ها و ۱۰ دقیقه شب ها این تمرینات ذهنی را انجام دهید. به خاطر داشته باشید که شرط اول موفقیت در این تمرین ها، استمرار در آن ها و شرط دوم، موفقیت در هر مرحله پیش از وارد شدن به مرحله جدید است.
ادامه دارد …
