قدرت باور انسان و تاثیر آن در زندگی
ما انسان ها غالبا اعتقاد داریم که وقایع، زندگی ما را تحت تسلط خود در می آورند و محیط پیرامون، شخصیت و حتی موفقیت یا عدم موفقیت در زندگی ما را شکل می دهند. هیچ دروغی از این بزرگ تر وجود ندارد. چرا که وقایع زندگی ما را شکل نمی دهند بلکه باورها و نحوه ی تفسیر ما از وقایع است که زندگی ما را می سازد.
دو زن به سن هفتاد سالگی می رسند ولی هر کدام تعبیر متفاوتی از بالا رفتن سن خود دارند. یکی از آن ها اعتقاد دارد با گذشت هفتاد سال، زندگی اش به پایان رسیده، بدنش دچار فرسودگی شده و بهتر است هرچه زودتر از هر کاری دست بکشد. اما دیگری بر این باور است که توانایی های هر فرد در هر سنی در ارتباط با باورهای او می باشد و سطح انتظاراتش را بالاتر می برد. او به شدت معتقد است که کوه نوردی در این سن برای او ورزش مناسبی است. بیست و پنج سال از عمر خود را صرف این ماجراجویی جدید می کند، بر روی بسیاری از قله های مرتفع دنیا پا می گذارد و تبدیل به مسن ترین زن کوهنوردی می شود که در سن نود سالگی موفق به صعود قله های زیادی شده است.
دوستان عزیز سایت پرورش افکار بنابراین که محیط و رخدادها، زندگی ما را شکل نمی دهند بلکه برداشت ما از وقایع است که شخصیت کنونی و آینده ی ما را به وجود می آورد. باورها سبب می شوند که ما یک زندگی مملو از سعادت و خوشبختی داشته باشیم و به موفقیت در زندگی دست پیدا کنیم، یا ایام را در ناراحتی و بدبختی سپری کنیم. این باورها هستند که سبب می شوند برخی از آدم ها تبدیل به قهرمان شوند و افراد دیگری سرخورده و ناکام باشند.
باورهای ما به چه دلیلی طراحی شده اند؟!
باورهای ما انسان ها به منزله ی نیروهای راهنمای ما هستند که اهرم رنج و لذت را برای ما معنا می کنند. هرگاه اتفاقی در زندگی شما رخ می دهد، مغز شما دو سوال مطرح می کند:
۱ – آیا این اتفاق لذت بخش است یا دردآور؟!
۲ – در حال حاضر باید چه کنم تا این عذاب را از خودم دور کنم تا به لذت برسم؟!
پاسخ به این سوالات بر اساس باورهای ما صورت می گیرد و باورهای ما بر اساس نظرات کلی گذشته مان از لذت یا رنج شکل می گیرند. این نظرات کلی ما است که روی تمام کارها و مسیر و کیفیت زندگی ما تاثیر می گذارند.
کلیات می توانند بسیار سودمند باشند؛ آن ها الگوهای مشابه را تشخیص می دهند. به عنوان مثال چه طور می توانید دری را باز کنید؟! به دستگیره ی در نگاه می کنید، حتی با وجود این که قبلا آن را ندیده اید، اما باز هم اطمینان دارید که با چرخاندن آن به راست یا چپ در باز می شود. چرا چنین باوری دارید؟! تجربیات گذشته به شما کمک می کند تا این کار را انجام دهید. بدون چنین حس اطمینانی قادر نخواهید بود خانه خود را ترک کنید. جواب تلفن را بدهید و به کارهای روزمره ی خود رسیدگی کنید. کلیات این قابلیت را دارد که زندگی را ساده کند و سبب شود به کارهای خود بپردازیم.
اما متاسفانه کلیات در زمینه های پیچیده تر زندگی می توانند امور را از معنا و مفهوم واقعی خود دور کنند و گاهی اوقات باورهای محدود کننده ای پدید آورند. ممکن است چندین بار در زندگی تان تلاش هایی کرده باشید که با شکست مواجه شده اند، در نتیجه بر اساس آن ها این باور را پیدا کرده اید که انسانی بی کفایت هستید!
هروقت چنین باوری پیدا کنید، در موارد مشابه به پیش گویی می پردازید. امکان دارد بگویید: «من که مطمئنم به نتیجه نمی رسم، پس چرا باید خودم را به زحمت بیندازم؟!» یا شاید در شغل یا روابط خود تصمیمات کوچکی گرفته اید و چون به این نتیجه نرسیده اید این گونه تفسیر کرده اید که همیشه خرابکاری می کنید. یا شاید به این دلیل که در مدرسه به سرعت هم کلاسی های خود مطلبی را یاد نگرفته اید و به جای این که تفسیر کنید که راهکار آموزشی شما با آن ها تفاوت دارد، به این نتیجه نادرست رسیده اید که شما فردی کند ذهن و دیرفهم هستید. داشتن چنین باورهایی باعث می شوند که در آینده قادر نباشید تصمیمات درستی در مورد شخصیت و توانایی های خود اتخاذ کنید.
سه مشکل در مورد باورهای ما
باید این نکته را به خاطر داشته باشید که اغلب باورهای ما بر اساس کلیاتی است که از گذشته در ذهن خود داریم و آن ها را به صورت لذتبخش یا دردآور تفسیر نموده ایم. در این مورد سه مشکل وجود دارد:
۱ – اغلب ما باورهای خود را آگاهانه انتخاب نمی کنیم.
۲ – غالبا باورهای ما بر اساس برداشت های نادرست از تجارب گذشته شکل می گیرند.
۳ – هنگامی که به باوری دست پیدا می کنیم، فراموش می کنیم که این فقط نوعی برداشت می باشد. و با باورهای خود به گونه ای برخورد می کنیم که انگار واقعیات دارند و مانند آیات خداوند هستند.
به عبارتی یعنی به ندرت پیش می آید که اعتقادات قدیمی خود را زیر سوال ببریم. اگر کارهای بعضی از افراد موجبات تعجب شما را فراهم می کنند، دلیلش این است که از یاد برده اید که بشر یک موجود تصادفی نیست و تمام اعمال ما ناشی از باورهایی که داریم می باشند. تمام کارهای ما ناشی از باورهای آگاهانه یا ناآگاهانه ای است که تداعی گر رنج یا لذت هستند. اگر قصد دارید تغییرات بلندمدت و پایداری در زندگی خود به وجود آورید و به موفقیت در زندگی خود دست پیدا کنید، باید باورهای بازدارنده خود را تغییر دهید.
باورها قدرت سازندگی و تخریب دارند
انسان دارای این توانایی خارق العاده و شگفت انگیز است که به تجربیات زندگی اش معنا ببخشد و این معنا می تواند سبب سازندگی یا تخریب زندگی اش شود. بعضی از افراد قادر هستند رنج گذشته را از زندگی خود دور کنند و بگویند: «چون چنین اتفاقی برایم افتاد، به دیگران کمک می کنم. چون به حق و حقوق من تجاوز شده است، اجازه نمی دهم کس دیگری مانند من صدمه ببیند» آن ها به دنبال کسب چنین باورهایی نیستند بلکه ایجاد چنین باورهایی در آن ها ضروری می باشد تا بتوانند قایق شکسته زندگی خود را تعمیر کنند و با نیرو و توان زیادی به زندگی خود ادامه دهند تا سرانجام بتوانند به مفهوم موفقیت در زندگی دست پیدا کنند.
همه ی ما می توانیم تجارب خود را به گونه ای تفسیر کنیم که نیروبخش باشند، ولی اکثر ما هیچ گاه این گونه رفتار نمی کنیم و یا حتی متوجه این موضوع نیستیم. اگر معتقد نباشیم که همه اتفاقات دردآور زندگی دلیلی دارند، در آن صورت توانایی خود را برای یک زندگی واقعی از دست می دهیم و به موفقیت در زندگی نخواهیم رسید.
دکتر ویکتور فرانکل روان شناس، با یک تحقیق و بررسی به این نتیجه مهم دست یافت که باید دردآورترین تجربیات زندگی را تعبیر و تفسیر نمود. او متذکر شد کسانی که موفق شدند خود را از زندان یا به عبارتی آن جهنم رهایی دهند، دارای یک وجه اشتراک با هم بودند؛ آن ها موفق شدند درد و رنج خود را به گونه ای که موجب نیرومندی و قدرتشان می شد، تفسیر کنند و اعتقاد داشتند چون رنج بسیاری متحمل شده اند و الان نجات پیدا کرده اند، می توانند داستان خود را برای همگان تعریف کنند تا هیچ انسانی بار دیگر مانند آن ها عذاب نکشد. باورها تنها بر روی احساسات یا اعمال ما تاثیر نمی گذارند. آن ها می توانند در یک لحظه وضعیت جسمانی ما را هم تغییر دهند و به عبارتی سبب دستیابی ما به موفقیت در زندگی شوند.
