راههای تقویت عزم و اراده چیست؟
تقویت عزم و اراده چیزی شبیه تقویت ماهیچه های بدن است که محتاج به تمرین مداوم و تذکر دائمی است. همانطور که با تمرین و ورزش بدن ما نیرومند می شود با تمرین اراده هم می توان عزم آدمی را قوی و مستحکمتر ساخت و لازم است از جاهایی شروع شود که بدان علاقمند هستیم یعنی صرفاً به خاطر تقویت عزم و اراده بعضی از امور مورد علاقه مان را ترک کنیم (البته در صورتی که این امور جزء واجبات شرعی نباشد، که در این صورت باید آن مورد را شرعا انجام داد) و بعضی از امور مباح یا مستحب را که میل به آن نداریم صرفاً به خاطر تقویت اراده انجام دهیم تا آهسته آهسته این عزم در ما قوت گیرد و تقویت شود.
تقویت اراده و پشتکار با ساده ترین روش
رسیدن به آرامش و درک زندگی پاک، یکی از مهم ترین اهداف آفرینش انسان هاست و خداوند متعال با بینش و درایتی که به انسان عطا فرموده تا با تقویت اراده خود بتواند به اهداف زندگی خودش برسد.
امام صادق (علیه السلام) می فرمایند: اِذا دَعَوتَ فَظُنَّ أن حاجَتَکَ بالباب :وقتی چیزی می خواهی پس بپندار(خیال کن، تصور کن) که خواسته تو دم در است (اجابت شده).
زندگی، قانون دارد. خوشبختی، با فهم و رعایت قانون زندگی و سیه روزی، با نادیده انگاشتن قانون زندگ حاصل می شود. موفقیت ها به بخت و اقبال وابسته نیستند، بلکه زندگی پاک را با احترام به قوانین آن، می توان در آغوش کشید.
شخص با اراده کسی است که وقتی درباره کاری، به خوبی تأمل کرد و آن را نافع دانست، تصمیم به انجام آن گیرد و با فعالیت و ثبات قدم خود، آن را به اجرا در آورد و در مقابل، فرد سست اراده، با کمترین مشکلی، از انجام دادن کار، دلسرد خواهد شده و دست از تلاش برمی دارد. این فرد دارای هدفی معقول است و تا موقعی که به آن نرسیده، از تعقیب آن باز نمی ایستد و مشکلات و موانع روانی یا مادی، به اراده و عزم او لطمه نمی زند و از پیشرفتش، جلوگیری نمی کند.
راههای تقویت اراده
پیش از انجام هر کاری به جنبه ها و آثار مثبت و منفی آن توجه کنیم، زیرا با آگاهی از زیانها یا منافع کاری، انگیزه برای ترک یا انجام کارمان بیشتر می شود و به طور طبیعی اراده قوی میگردد. کسی که اراده ای قوی دارد، آنچه را خواسته است، با کوشش و ثبات قدم، به دست می آورد.
ادیسون می گوید: مشکل افرادی که شکست خورده اند و دست از تلاش بر داشتند، این بود که نمی دانستند در یک قدمی پیروزی اند و می گفت، راز توفیقم این بود که هرگاه برای باز کردن دری تلاش می کردم و باز نمی شد، بارها و بارها تلاش می کردم و با خود می گفتم:حتماً این کلید، درب را در صدمین بار، باز خواهد کرد.
در مورد عوامل تقویت عزم و اراده باید به موارد زیر توجه داشت:
۱-تعیین هدف یا اهداف
انسان باید ابتدا هدف و یا اهداف خود را در زندگی و یا کاری که می خواهد انجام دهد، به طور دقیق و مشخص برنامه ریزی و ترسیم کند. طبیعی است که این اهداف، باید معقول، شفاف، بدون افراط و تفریط، قابل دستیابی، مطابق توان و استعداد خود و واقع بینانه باشند نه بلند پروازانه و خارج از توانایی های شخصی مان. در غیر این صورت، وقتی با مشکلات و موانع سختی رو به رو شویم، ناامید و دلسرد شده، از ادامه کار، منصرف می شویم و خودمان را ناتوان و بی اراده می بینیم.
۲-شناخت توانایی ها و استعدادها
همه ما در وجود خود، از استعدادهایی برخورداریم. کافی است این نیروها را بشناسیم و برای رسیدن به هدف، آنها را به کار گیریم.
۳-برنامه ریزی
باید برای تمام کارها و فعالیت های مان شبانه روزی، برنامه ای مدون و منظم داشته باشیم. بدین منظور از جدولی استفاده کنیم که در ستون افقی آن، ساعات شبانه روز و در ستون عمودی آن، ایام هفته را یادداشت و تمام کارهای روزانه اعم از خواب، استراحت، ورزش و مطالعه را در آن درج کنیم و هر فعالیتی را در زمان خاص خود، در جدول بنویسیم و هیچ زمانی را بدون کار، خالی نگذاریم. هر روز صبح با نگاهی به آن برنامه، به اجرای دقیق آن بپردازیم و شب ها، قبل از خواب، آن را محاسبه و ارزیابی کنیم. شایسته است همچون یک محاسبه گر جدی و قاطع، فعالیت های روزانه و میزان موفقیت خود را در انجام دادن آنها بررسی کرده و در صورت موفقیت، خود را تشویق و در صورت تخلف و سهل انگاری در اجرا، خود را تنبیه کنیم.
۴-اصل تلقین یا خودگویی های مثبت
گـفتن، باور داشتن است. وقتی می گوییم من آدم شکست خورده ای هستم، بی استعدادم و عوض شدنی نیستم، در واقع، حکم محکومیت خود را صادر کرده ایم. روان شناسی شناخت، به ما چنین می گوید: دستور دادن، فرآیند شدن است و ما را دستورات می سازند.
ما همواره با خودمان حرف می زنیم و ۷۰% وقت مان با گفتگو سپری می شود، حتی زمان خواب، ما همان می شویم که با خود حرف می زنیم. سعی کنیم دستورات خوبی به خودمان بدهیم. ما با خودمان چه می گوییم؟ فرهنگ ذهن و زبان ما، مثبت است و نیروزا و یا منفی است و نیروبر؟ آجر های بنای هستی مان را طرز تفکرمان می سازد و اگر بخواهیم در دنیای مان اتفاق زیبایی بیفتد، گام اول، تغییر در نگاه و بینش ماست.
با تغییر نگاه ، ایده آل ها و اهداف زندگی مان به درستی شکل می گیرند و آن گاه گام دوم، یعنی تلاش مستمر و انتخاب های عالی و فرداساز، در دنیای ما رخ خواهد داد. نگرش ها و اندیشه های ما، مهم ترین عامل تغییر به شمار می آیند. ۹۰% تغییرات خوب و بد زندگی مان، به نوع نگرش ما به رخداد های زندگی بستگی دارد و ۱۰% آن به وقایع بیرونی وابسته است.
۵-تدریجی بودن تقویت اراده
برای به دست آوردن اراده ای قوی و محکم، باید به تدریجی بودن آن و نیازش به تمرین، توجه داشته باشیم. گمان نکنیم می توانیم بدون تلاشی درخور، به آن دست یابیم. بنابراین، به راهکارهای عملی زیر توجه کرده، به آنها پایبند باشیم: هر روز صبح حداقل ۲۰ دقیقه، به طور مرتب و در ساعتی معین، ورزش کنیم. صبح ها، هر زمان که بیدار شدیم، بی درنگ برخیزیم و از رختخواب بیرون برویم، حتی اگر خواب آلودگی مــزاحـمـمـان اسـت، از اتاق بیرون برویم و قدری نرمش کنیم تا خواب آلودگی از بین برود.
در صورت امکان، چند دقیقه قبل از اذان صبح از خواب بیدار شده، نماز شب بخوانیم و اگر در آن وقت بیدار نشدیم، قضای آن را به جا آوریم. مقید باشیم هر روز تعداد آیات معینی از قرآن را تلاوت کنیم(حداقل ۳۰ تا ۵۰ آیه) و در صورت تمایل، در هفته های بعد، بر میزان آن بیفزاییم. ترک گناه و مخالفت با هواهای نفسانی، نقش بسیار مؤثری در تقویت اراده و نهادینه کردن آن در درون انسان دارد.
هرگز در کارها، ناامید نشویم و با حالتی تهاجمی، برای پیگیری و به انجام رساندن کارهای ناقص و ناموفق، تلاش کنیم. کارهایی را که به عهده می گیریم، ناتمام رها نکنیم و آنها را به نحو احسن و تا رسیدن به نتیجه مطلوب، ادامه دهیم و از پراکنده کاری و آشفتگی در کارها که موجب به هم ریختگی نظام فکری می شود، بپرهیزیم و به فعالیت های خود، تمرکز و انسجام ببخشیم. همواره بر خداوند، توکل کرده و در همه امور، از او استمداد جوییم.
انسان مجموعه ای از خواستن و توانستن هاست و خواسته های متعالی فراوانی دارد، اما اگر نتواند در مسیر تحقق آن خواسته ها حرکت کند، نمی توان او را صاحب اراده دانست و باید برای تقویت اراده خود تلاش کند.
